'In een klap was alles weg'
DIEMEN - De meeste bewoners van De Beukenhorst zijn weer thuis. De explosie van 4 september heeft een gat geslagen in de flat. Letterlijk: door de kracht van de explosie zijn een aantal woningen en de liftschacht verwoest. En figuurlijk: de bewoners van de 32 huizen in dit deel van de flat kunnen in ieder geval voor lange tijd niet naar huis.
door Ingrid van Vlijmen
Het ene moment zat ze gezellig met familie en vrienden te eten om de twaalfde verjaardag van de oudste te vieren, het volgende moment hoorde ze een harde klap. De gasten op de bank werden omhoog geblazen en kwamen met een klap weer neer. "Er moet wel iemand dood zijn", ging het door haar heen. Paniek. Waar waren haar dochter en ouders die even naar de keuken waren? "Ik rook al voor het eten een sterke gaslucht en had mijn gasstel nog gecontroleerd. Gelukkig bleek iedereen in mijn huis ongedeerd", vertelt de bewoonster van een van de zwaarst beschadigde woningen vlak naast de liftschacht waar de explosie in de flat aan Beukenhorst plaatsvond. "We vluchtten via het trappenhuis aan de andere kant van de galerij naar buiten. Ik dacht er nog aan mijn tas mee te grissen. We zagen iemand gewond op de grond liggen. Het was net of we in een film zaten, of een nachtmerrie."
Ze vertelt haar verhaal bijna drie weken na de explosie in het hotel waar ze met haar drie kinderen van 12, 10 en 8 jaar verblijft. Het is het vierde hotel waar ze in die tijd zijn ondergebracht. Terug naar huis is onmogelijk, zelfs niet om spullen te halen. "Vanuit een bakje in een hoogwerker mocht ik naar mijn huis kijken om afscheid te nemen."
Na de eerste lange, onzekere uren in Berkenstede werden ze 's avonds laat met de bus naar de marinekazerne in Amsterdam gebracht om de nacht door te brengen. "Slapen lukte niet, en dat lukt nog steeds niet, we zijn zo geschrokken. Daarna hebben we in twee hotels overnacht en vorig weekend had De Key een huisje voor ons geregeld in Volendam. Het was mooi en voor de kinderen was er een zwembad voor wat afleiding, maar voor mij was het wel eenzaam." Nu logeert het gezin in een hotel in de buurt van Diemen, net als andere bewoners uit het meest beschadigde deel van de flat die niet naar huis terug kunnen. De kinderen worden iedere dag met de bus naar school gebracht. "Mijn jongste vierde hier vorige week haar verjaardag. Een lieve buurvrouw had een verjaardagstaart voor haar besteld, zo was het toch een beetje feest. Een meneer uit Diemen die mijn oudste dochter op het Jeugdjournaal had horen vertellen over haar verjaardagsfeestje dat we vierden toen de explosie gebeurde, heeft aangeboden een kinderfeestje voor haar te organiseren. Dat vind ik fijn voor haar, maar eerst maar eens een eigen stek en rust."
Ze heeft zich de eerste dagen erg alleen gevoeld. "We kregen wel een vergoeding, 50 euro per dag voor vier personen. Dat is niet veel als je niets anders hebt dan de kleren die je droeg op het moment dat we het huis uit vluchtten. En niemand die die eerste dagen eens vroeg hoe het ging, niet van De Key en ook niet van de gemeente. Een paar dagen later wel en toen kregen we ook een vergoeding om de eerste noodzakelijke kleding en toiletartikelen te kopen. Gelukkig is er voor ons een huis in Diemen, een eengezinswoning. Dat is erg fijn voor de kinderen. Ik ben heel blij. Ik hoop dat we er over een week heen kunnen. Onze spullen zijn uit de woning gehaald en opgeslagen. Ik weet niet wat er nog heel is. Ze hebben vast wat persoonlijke spullen en een doos met belangrijke papieren voor me gehaald. Ik maak me wel een beetje zorgen omdat de huur van dat andere huis hoger is. Ik hoop maar dat daar een oplossing voor komt. De fietsen van de kinderen staan nog op slot in de box en de sleuteltjes hebben we niet. Ik moet dus ook nog een oplossing vinden voor als ze naar school moeten fietsen. Ik ben overblijfmoeder en van veel mensen van de school heb ik veel steun gekregen. Zij waren er vrijwel meteen voor ons. Ook de mensen die kleding en andere spullen hebben ingezameld hebben ons enorm geholpen. Ik mis mijn eigen spullen heel erg. Ik maak me ook zorgen omdat ik geen inboedelverzekering had. Wel een aansprakelijkheidsverzekering, maar deze explosie was niet onze schuld."
'Vanuit een hoogwerker mocht ik afscheid nemen van mijn huis'
Angst
Naar de vraag wie er verantwoordelijk is voor de explosie wordt door het OM en de Onderzoeksraad voor Veiligheid nog onderzoek gedaan. Maar de bovenburen weten het wel. "Ik was die middag thuis en hoorde vanaf ons balkon de kraanmachinist bellen met Liander dat hij een gasleiding had geraakt. Liander had sneller moeten reageren en het gas moeten afsluiten", denkt een van de bewoners. Zij hebben wel wat spullen uit hun woning kunnen halen en wachten ook op vervangende tijdelijke woonruimte. In tegenstelling tot hun onderbuurvrouw kregen zij geen woning in Diemen aangeboden en daar zijn ze niet blij mee. "Wij kregen een flat op de veertiende verdieping in Amsterdam-Zuidoost. Daar durven wij niet te wonen. Wij hebben angst voor hoge gebouwen met een lift aan de explosie overgehouden. Maar daar wordt helemaal geen rekening mee gehouden." Spullen uit hun huis willen ze niet eens terug. "De belangrijkste dingen hebben we al opgehaald. Er zitten nu kakkerlakken in de flat. Het is vies. Als het weer veilig en schoon is willen we wel weer terug naar Beukenhorst."
Loslaten
Een bewoonster van het lage deel van de flat is al een tijdje thuis. "De schrik zit er bij mijn dochter, die thuis was toen de explosie plaatsvond, erg in. Bij rare geluiden is ze meteen weer angstig. De buren zijn zo langzamerhand allemaal aan het terugkomen; ik heb er wel begrip voor dat ze bang zijn. Het is elke dag proberen los te laten en vertrouwen erin te krijgen. De lift in ons deel moet ook nog vervangen worden, daar ziet mijn dochter vreselijk tegenop. Wanneer weten we niet. Plezier om hier te wonen heb ik niet. Ik woon hier 20 jaar, het gebouw is slecht onderhouden. De tweede week van mei zijn ze begonnen met achterstallig onderhoud. De ontevredenheid naar De Key was al een tijdje aan de gang."
Verbindingen
Een bewoner die op de zevende verdieping woont, keerde donderdagmiddag terug. Hij was blij weer thuis te zijn, maar miste de eerste dagen wel televisie, telefoon en internet. "Maandagavond waren de verbindingen bij mij hersteld, bij mijn buurvrouw dinsdag weer." Bang om weer naar huis te gaan, was hij niet. "Ik wilde zo snel mogelijk naar huis. Ik ben niet bang voor weer een explosie of instortingsgevaar. Toen ik even thuis was om spullen te halen, had ik al gezien dat er geen grote schade was. Er waren geen kasten omgevallen of iets dergelijks. Ik denk dat de bewoners uit het rode deel het het moeilijkst hebben."
Eigen plek
Voor de moeder van drie kinderen is het duidelijk: zij wil nooit meer terug naar De Beukenhorst. "Het huis dat we nu krijgen is maar tijdelijk. Waar we daarna moeten gaan wonen, wordt later over gesproken, zeggen ze. Mijn kinderen willen ook niet terug, al mist mijn zoontje zijn speelkameraadjes uit de buurt van De Beukenhorst wel. Ik kijk niet achterom, ik kijk naar de toekomst. Ik kijk ernaar uit weer een eigen plek te hebben en wie weet ook mijn eigen spullen. Misschien kunnen we dan weer slapen."