Wie herinnert zich de 6-jarige Saul Rotenberg?
DIEMEN - Saul Rotenberg is een van de duizend kinderen zonder gezicht op de tentoonstelling 'Alle kinderen, ze zijn weg'. De tentoonstelling in het Verzetsmuseum tegenover de ingang van Artis in Amsterdam loopt tot 31 augustus. Wie was Saul Rotenberg?
door Taco ten Dam
Op 6 juni 1943 maakte de SS-kampleiding van het concentratiekamp Vught bekend dat de volgende dag alle kinderen onder de 16 jaar overgebracht zouden worden naar Westerbork. Een van deze kinderen was Saul Rotenberg die op 8 december 1936 in Amsterdam werd geboren. Hij woonde met zijn ouders, Samuel Rotenberg en Chaja Ester Rotenberg-Schlomovicz, in de Jan Bertsstraat 14' in Diemen. Eerder had het gezin in dezelfde straat op nummer 29'' gewoond.
Buren
Samuel was in 1906 geboren in Lwow en Chaja in Kamionka in 1907. De eerste keer dat ik van hen hoorde was toen oud-postbode Gerrit Renema me jaren geleden vertelde over zijn toenmalige woning in de Jan Bertsstraat 16. De familie Rotenberg waren zijn buren en Gerrit vertelde me dat hij op sabbath wel eens wat voor ze deed. Samuel was marktkoopman met een standplaats op Vlooienburg in de joodse buurt rond het Waterlooplein in Amsterdam.
Kamp Vught
Op mijn vraag hoe de familie de oorlog was doorgekomen moest Gerrit het antwoord schuldig blijven. Op een dag waren ze verdwenen. Die gedwongen verhuizing naar Amsterdam was op 5 juni 1942 toen het gezin Rotenberg in de Holendrechtstraat 41''' ging wonen. De Duitsers hadden toen al Samuel zijn kleine eenmanszaak afgenomen. Waarschijnlijk is de familie Rotenberg in het voorjaar van 1943 naar Konzentrationslager Herzogenbusch gebracht, meer bekend onder de naam Kamp Vught. Daar zullen zij zoals gebruikelijk beroofd zijn van hun meegebrachte spullen en geld. Uit het in Vught bijgehouden oorlogsdagboek van Klaartje de Zwarte-Walvisch kunnen we reconstrueren hoe het gezin tot hun deportatie de tijd zal hebben doorgebracht. Het was een afschuwelijke tijd.
Westerbork, Sobibor
Saul en zijn moeder zijn op 7 juni 1943 met het kindertransport naar Westerbork gebracht en op 29 juni 1943 gedeporteerd naar Sobibor waar zij meteen na aankomst op 2 juli zijn vergast. Het is niet zeker of vader Salomon ook in Vught was. Als dat zo was, heeft hij vrijwel zeker dwangarbeid verricht aan de Moerdijk, zoals de meeste joodse mannen in Vught moesten doen. De Duitsers stonden hem niet toe afscheid te nemen van Ester en Saul. Het is bekend dat Salomon op 21 januari 1944 vergast werd in Auschwitz.
De familie Rotenberg waren de buren van oud-postbode Renema
Oproep
Wie over een foto beschikt van Saul Rotenberg en/of meer informatie heeft over het gezin Rotenberg kan contact opnemen met Taco ten Dam, 020-6900707 of t.ten.dam@planet.nl.
