'Brazilië ademt niet alleen voetbal, het is voetbal'
DIEMEN - Fotograaf Stanley Gontha (52) uit Diemen verblijft momenteel in Brazilië, waar hij het WK voetbal covert. Gontha is behalve fotograaf ook een enorme voetballiefhebber. Voor zijn vertrek naar Zuid-Amerika blikte hij vooruit op het voetbaltoernooi en vertelde hij over zijn ervaringen tijdens eerdere toernooien.
Gontha is eigenaar van het bedrijf Pro Shots dat in Diemen is gevestigd. Hij is een fotograaf met veel ervaring. Het WK in Brazilië is alweer het elfde grote voetbaltoernooi waar hij voetbalwedstrijden via zijn lens vastlegt. Gontha was als fotograaf aanwezig bij vijf EK-toernooien en vijf WK-toernooien. Hij bezocht de WK's in de Verenigde Staten (1994), Frankrijk (1998), Japan en Zuid-Korea (2002), Duitsland (2006) en Zuid-Afrika (2010). Ook was hij actief tijdens de EK's in Engeland (1996) Nederland en België (2000), Portugal (2004), Zwitserland (2008) en Oostenrijk en Polen en Oekraïne (2012).
Het WK in Brazilië is voor veel leden van de pers extra aantrekkelijk omdat het land een enorme voetbalgeschiedenis heeft en vrijwel iedereen er voetbalgek is. Daarbij moet worden aangetekend dat er onder een deel van de bevolking veel verzet is over de grote sommen geld die zijn uitgegeven voor de organisatie van het WK.
Het wordt je zesde WK.
"Het eerste WK dat ik als fotograaf bezocht was in 1994 in de Verenigde Staten. Toen de loting in Las Vegas werd verricht hoopte ik dat Nederland in Orlando zou spelen, liever dan in een stad als Chicago. Nederland speelde de groepswedstrijden in Orlando en verloor de kwartfinale van Brazilië, die wedstrijd werd in Dallas gespeeld. Ik vond het een prachtige ervaring om een WK als fotograaf mee te maken."
Vier jaar later was je in Frankrijk.
"Nederland verloor de halve finale van Brazilië na strafschoppen. Eerder had Nederland een penalty moeten krijgen na een overtreding op Pierre van Hooijdonk. Als we de finale hadden gehaald, hadden we net als in 1974 en 1978 tegen het gastland moeten spelen. Volgens mij hadden we de finale van Frankrijk verloren. In 2002 werd het WK in Japan en Zuid-Korea gehouden. Ik zat in Zuid-Korea. Ik vond het mooi dat wij daar met maar vijf journalisten en twee fotografen uit Nederland zaten. Van het WK in Duitsland in 2006 is vooral de halve finale tussen Duitsland en Italië mij bijgebleven. Italië scoorde in de slotfase van de verlenging twee maal. Dat is een van de mooiste WK-wedstrijden die ik ooit heb bijgewoond."
Hoe kijk je terug op het WK in Zuid-Afrika in 2010?
"Het was niet mijn favoriete toernooi. Terwijl het in Nederland zomer was, was het in Zuid-Afrika winter. Het was 's avonds in Johannesburg enorm koud. Ik was bij de wedstrijd tussen Brazilië en Noord-Korea. Het was toen vijf graden onder nul. Het was de koudste WK-wedstrijd ooit. Tijdens dat toernooi heb ik wel naar huis verlangd, daar heb ik anders geen last van."
Finale
Je was bij de finale Nederland-Spanje.
"Ik herinner mij dat ik mij niet kon voorstellen hoe het zou zijn als Nederland een prijs zou winnen. Ik was erbij toen Ajax de Europa Cup II, de UEFA Cup en de Champions League won, maar dat Nederland wereldkampioen zou worden, kon ik mij niet voorstellen. Ik zat tijdens die wedstrijd vol met adrenaline en dat zorgde ervoor dat ik heel goed heb gewerkt. Zo werkt dat bij mij. Toen Iniesta in de verlenging scoorde richtte ik mijn lens op de spelers van Nederland die verslagen op de grond zaten. Dat was voor mij het belangrijkste beeld. Ik heb mij er altijd over verbaasd dat veel mensen van mening waren dat Nederland een goede kans om te winnen had gehad als het op strafschoppen was uitgelopen. Ik vraag mij af waarop zij dat baseren."
Maken wij nog mee dat Nederland wereldkampioen wordt?
"Ik denk het niet. Nederlandse sporters missen over het algemeen de absolute wil om te winnen.
Je bent vaker in Brazilië geweest.
"Ja, drie keer. Twee keer met het Nederlands elftal, in 1999 en 2011, en een keer met Ajax, dat was in 2011. Ik vind Brazilië een fantastisch land. Ik kan mij voorstellen dat ontdekkingsreizigers onder de indruk waren toen zij met hun schip bij de kustlijn van Brazilië aankwamen. Brazilië ademt niet alleen voetbal uit, het is voetbal. In Brazilië zijn er ook veel dames die een balletje hoog kunnen houden."
Wat is jouw uitvalsbasis?
"Ik verblijf in Rio de Janeiro en ga naar twee wedstrijden van het Nederland elftal: Nederland-Spanje in Salvador en Nederland-Chili in São Paulo. Ik verblijf rond die wedstrijden een paar dagen in Salvador en São Paulo. Naar Salvador is het twee uur vliegen, naar São Paolo drie kwartier. Mijn collega Jasper Ruhe doet Nederland-Australië. Tussen die twee wedstrijden ga ik in en rond Rio de Janeiro aan het werk. Ik zal bijvoorbeeld persconferenties van andere landen bezoeken. Volgens planning ga ik na de achtste finale naar huis. Maar als Nederland verder komt blijf ik langer in Brazilië. Mijn bedrijf Pro Shots levert trouwens beelden van alle WK-wedstrijden aan onze klanten. Dit kunnen wij realiseren door onze samenwerking met een internationaal fotopersbureau."
Wat verwacht je van het Nederlands elftal?
"Nederland is kansloos om ver te komen vanwege de loting die Oranje aan Brazilie koppelt als het de tweede ronde haalt. Om tijdens een WK ver te komen heb je minimaal vijf heel goede en ervaren spelers nodig. Nederland heeft er twee: Robin van Persie en Arjen Robben, en misschien zorgt Wesley Sneijder voor een verrassing. Maar over het algemeen genomen is de kwaliteit van de selectie veel minder dan die van een aantal andere landen. En daarnaast is er de kwestie van mentaliteit, de absolute wil om te winnen en daar alles voor over hebben. Dat hebben spelers van landen als Spanje, Portugal, Italië, Brazilië, Argentinië, Duitsland en Portugal wel. Neem Ronaldo van Portugal als voorbeeld: als hij op doel schiet, schiet hij niet om te schieten, maar om te scoren. Ogenschijnlijk een nuance, maar dat maakt het verschil in de topsport."
Wie wordt er wereldkampioen?
"Brazilië is de absolute favoriet. Verder maken landen als Argentinië, Spanje en natuurlijk Duitsland een kans. Maar het zou mij niet verbazen als Portugal het heel goed gaat doen."
Heb je er zin in?
"Ja, enorm. Er zijn 48 Nederlandse journalisten en 14 fotografen uit Nederland aanwezig. In totaal zijn er 500 fotografen en 7000 journalisten bij het WK. Hoewel het heel hard werken is, ga ik er ook van genieten."
Ga je nog lang door met dit werk?
"Ja, dat ben ik wel van plan. Over vier jaar is het WK in Rusland en over acht jaar in Qatar. Ik ben zeker van plan om tijdens die toernooien aan het werk te zijn."