Er zijn steeds meer treinen over het tracé in Diemen gaan rijden.
Er zijn steeds meer treinen over het tracé in Diemen gaan rijden. Foto: Gerrit Hols

Opening station was belangrijk moment voor Diemen

DIEMEN - Het NS-station in het centrum bestaat veertig jaar. Op 24 mei 1974 werd het station geopend. Het was een belangrijk moment voor Diemen. De bereikbaarheid van de gemeente werd enorm verbeterd en inwoners van Diemen konden vanaf dat moment snel naar Amsterdam en 't Gooi reizen.

Diemen is een van de gemeenten in Nederland met de beste openbaarvervoerverbindingen. Inwoners van de gemeente kunnen op twee NS-stations de trein nemen, lijn 9 verbindt Diemen met het centrum van Amsterdam, bus 44 zorgt voor een directe verbinding tussen veel wijken in Diemen en station Amsterdam Bijlmer Arena en de nachtbus is ook voor veel mensen een uitkomst. Het metronet (Diemen-Zuid) is eveneens een aantrekkelijke optie.

Inwoners van Diemen zijn aan het fijnmazige net van openbaar vervoer gewend. Maar nog maar veertig jaar geleden was de situatie heel anders. De spoorwegverbinding tussen Amsterdam, Weesp en 't Gooi lag er al heel lang en de treinen reden met grote snelheid door Diemen. De treinen stopten hier echter niet omdat er geen station in de gemeente was. Inwoners die naar Amsterdam wilden, maakten gebruik van de fiets of auto of liepen naar het beginpunt van lijn 9, dat toen nog bij het stadion van Ajax in de Watergraafsmeer lag.

Een voorbeeld van de situatie van het openbaar vervoer in Diemen in die periode is het verhaal dat een inmiddels overleden inwoner van Diemen eens vertelde. Hij werkte in het oosten van het land en reisde met de sneltrein vanaf zijn werkplek in de richting van zijn woning in Diemen. Als de trein aan het begin van de avond met grote snelheid door Diemen reed, keek hij uit het raam en zag rechts zijn woning liggen. Een kleine tien minuten later arriveerde de sneltrein in station Amsterdam Centraal. De Diemenaar wachtte vervolgens een flinke fietstocht voordat hij aan tafel kon aanschuiven.

Het station in het centrum van Diemen is niet de eerste plek in de gemeente waar treinen stoppen. Op de plek van het huidige station was tussen 1 augustus 1882 tot 1 oktober 1913 de stopplaats Diemerbrug. Volgens mensen met veel historische kennis ging het hier niet om een regulier station, maar om een plek waar de trein alleen stopte als een reiziger via een signaal met de hand had aangegeven dat hij of zij in de trein wilde stappen.

In de jaren tachtig en negentig haalde het NS-station diverse keren het nieuws. Dat was geen positief nieuws. Supporters van clubs die tegen Ajax in De Meer speelden reisden toen nog op eigen gelegenheid. Dit resulteerde regelmatig in rellen op en rond het station. In de loop der jaren kreeg de politie meer vat op de supporters. De supporters werden onder begeleiding van de mobiele eenheid van het station over het zogenaamde 'Ajax-pad' naar het stadion gebracht. Na afloop van de wedstrijd werden zij door de politie weer op het station afgeleverd. Het was een schouwspel waarbij bewoners van de flats aan de Martin Luther Kinglaan en de Tobias Asserlaan op de eerste rang zaten. Veel andere inwoners van Diemen stonden langs de route om de supporters te bekijken.

Op zondag 17 januari 1993 was Diemen landelijk nieuws. Twee treinen met supporters van FC Utrecht arriveerden op het station. De autoriteiten waren op alles voorbereid. Behalve de mobiele eenheid waren ook burgemeester Bob de Hon, politiechef Guus Setz en een hulpofficier van justitie bij het station aanwezig. Toen een aantal supporters bij het station antisemitische leuzen riep, werd er resoluut ingegrepen. Alle supporters konden de treinen weer in die hen vervolgens naar de Domstad brachten. De wedstrijd tussen Ajax en FC Utrecht werd zonder supporters van de bezoekende club gespeeld. De actie kreeg veel aandacht en positieve respons. In de dagen die volgden was burgemeester De Hon regelmatig op de televisie te zien.

Veel inwoners van Diemen maken gebruik van het station: forensen, scholieren, studenten en mensen die lekker willen shoppen of uitgaan in Amsterdam. De middelbare scholen in Weesp en 't Gooi zijn met name zo populair onder leerlingen in Diemen omdat zij die per trein makkelijk kunnen bereiken.

Maar er is ook een keerzijde. De spoorwegovergang is vaak onderwerp van discussie. Sommige mensen vinden de situatie niet veilig en er hebben diverse ernstige ongelukken plaatsgevonden. Gevaarlijke situaties zijn vooral het gevolg van onzorgvuldig gedrag van mensen. Nadat de trein in de richting van Amsterdam op het station is binnengereden, glipt er wel eens iemand langs de spoorbomen om die trein alsnog te halen.

Een ander probleem zijn de verkeersopstoppingen. Door de jaren heen zijn er steeds meer treinen over het tracé in Diemen gaan rijden. Hierdoor moeten automobilisten steeds vaker en langer wachten voor de gesloten spoorbomen. Automobilisten die achter in de rij staan zien de spoorbomen vaak alweer naar beneden gaan voordat zij de kans hebben gekregen om de spoorwegovergang te passeren.

De Nederlandse Spoorwegen en de gemeente voeren regelmatig overleg over de veiligheid van de spoorwegovergang. Dit heeft tot diverse aanpassingen geleid, zoals het plaatsen van een ander type spoorbomen. Vorig jaar werd de spoorwegovergang grondig aangepast. Het derde spoor, dat alleen nog maar werd gebruikt door treinen met bestemming rangeeremplacement in de Watergraafsmeer, werd afgesloten en zal op termijn helemaal verdwijnen. Daarna was het mogelijk om de spoorbomen aan de kant van de wijk Buitenlust diverse meters te verplaatsen. Het gevolg is dat er nu een smallere overweg is. Deze week is begonnen met het verwijderen van de rails van 'spoor 3' op de overgang.

De gemeente wil een spoortunnel en heeft vorig jaar een aanvraag ingediend voor opname in het Landelijk Verbeterprogamma Overwegen van het ministerie van Infrastructuur en Milieu. In maart is bekend geworden dat deze aanvraag voldoet aan de voorwaarden. Dat betekent dat het ministerie bereid is 50 procent van de kosten te betalen. "In combinatie met gelden uit de spoorverbetering Amsterdam-Almere en een bijdrage van de Stadsregio Amsterdam is er nu voldoende geld beschikbaar", aldus verantwoordelijk wethouder Lex Scholten.

De spoortunnel gaat tussen de 25 en 30 miljoen euro kosten en kan in de periode 2016-2017 worden gebouwd. Wethouder Scholten houdt er rekening mee dat de gemeente nog enkele miljoenen moet bijbetalen. "In de komende meerjarenbegroting zullen we die gelden gaan reserveren. Dat zal wel wat moeite kosten, maar deze kans kunnen we niet laten glippen."

De gemeente hoopt op korte termijn meer duidelijkheid van de minister te krijgen.

De trein rijdt het station binnen.
De mobiele eenheid vangt supporters op bij het station.