Plaquette ter nagedachtenis aan vijf bemanningsleden bommenwerper
Bij Fort Diemerdam wordt op 12 juni om 14.00 uur een plaquette onthuld ter nagedachtenis aan de vijf bemanningsleden van de Wellington MK X bommenwerper van de Royal Australian Air Force (RAAF).
DIEMEN Het betreft hier een initiatief van de Historische Kring Diemen (HKD) en Comité Diemen '40-'45. Ad Saan, voorzitter van de HKD, vertelt over dit initiatief.
Ad Saan: "Het is op 12 juni exact tachtig jaar geleden dat de Wellington bommenwerper van de Royal Australian Air Force (RAAF) neerstortte in Diemen. Er waren vier Australische bemanningsleden en één Engels bemanningslid aan boord. Zij zijn alle vijf om het leven gekomen."
Wiard Krook van de Historische Kring Diemen heeft de achtergronden in het verleden onderzocht. Het vliegtuig was op retourvlucht van een bombardementmissie boven de Duitse stad Düsseldorf en op weg naar zijn basis in Engeland. Het vliegtuig werd in de vroege ochtend van 12 juni 1943 door de Duitsers neergeschoten en boorde zich in het weiland van boer Cornelis Hennipman, vlak bij boerderij Zeehoeve in Diemen. Hierbij kwam de gehele crew, bestaande uit één Engelse en vier Australische bemanningsleden, om het leven. Zij hebben uit alle macht geprobeerd om het vliegtuig niet in de bebouwde kom van Diemen of Amsterdam-Oost te laten crashen en hebben dit met hun eigen leven moeten bekopen.
Namens de gemeente Diemen waren gemeentearchitect Jan de Boer en gemeenteambtenaar Reinier Ruigrok van der Werve als verplichte getuigen aanwezig bij de berging van de stoffelijke overschotten van de bemanningsleden. De lichamen van de militairen werden naar de Amsterdamse Oosterbegraafplaats (nu begraafplaats De Nieuwe Ooster) vervoerd, waar ze op 15 juni 1943 in noodgraven werden begraven.
Pas eind juli 1943 kwam er bij de geallieerden een mededeling binnen van het Internationale Rode Kruis in Genève dat, gebaseerd op buitgemaakte Duitse documenten (Totenlist Flugplatz Kommando), met zekerheid kon worden aangenomen dat Crew 49 niet meer in leven was. Nu ligt Crew 49 bij elkaar begraven op het ereveld voor geallieerde militairen op begraafplaats De Nieuwe Ooster in Amsterdam. De locatie is vak 69, rij C, met de collectieve graven 16 en 17.
De Duitsers begonnen na het neerschieten van het vliegtuig meteen met de bergingswerkzaamheden. Zij slaagden er echter niet in een van de twee Bristol Hercules motoren te bergen. Die was in het weiland gezakt. Op 19 januari 1985 werd de motor alsnog geborgen. De bergers waren Frits Reurekas, Karel Hennipman, Jaap Hennipman, G. Overmans en Hans Hartsink.
Historische Kring Diemen heeft onderzoek naar de identiteit van de bemanning van het vliegtuig verricht. De HKD beschikt over een biografie van de vier Australische bemanningsleden, maar weet niet veel over het Engelse bemanningslid. Ad Saan: "Wij hebben recent nog contact gehad met de familie van een van de Australische bemanningsleden. Wij zijn nog steeds op zoek naar nabestaanden of familie van de Engelsman. Wij weten dat hij uit de omgeving van Woking kwam. Die plaats ligt in het graafschap Surrey."
Ad Saan: "Het basisontwerp van de plaquette is gemaakt door Danielle de Graaff van de Historische Kring Diemen. Zij is ook de vormgever van onze tijdschriften die twee keer per jaar uitkomen. Het definitieve ontwerp is gemaakt door Trudy Kroese. Er is voor gekozen om geen foto's van de bemanningsleden op de plaquette te plaatsen. Deze zijn van slechte kwaliteit en zullen er uitzien als een donker geheel. Er worden lijntekeningen van de bemanningsleden gemaakt."
Saan vertelt dat de plaquette ongeveer 6.000 euro kost. Dit is inclusief het vervoer. "Wij hebben een deel van het benodigde geld al binnen. Wij hebben in het verleden al een doneeractie gehouden en hebben deze recent opnieuw opgestart. Verder hebben wij geld ontvangen van onder andere winkeliersvereniging Diemerplein en het Meerlandenfonds. Wij hopen dat de gemeente Diemen een financiële bijdrage wil verstrekken. Wij hebben als Historische Kring Diemen zelf ook een financiële bijdrage geleverd. Daarnaast hopen wij geld binnen te krijgen via merchandising. Zo is er een model van de motor als presse-papier van het vliegtuig beschikbaar. Die kost 12,50 euro en is verkrijgbaar in ons verenigingslokaal in De Schakel. Er zijn daar elke maandag tussen 09.30 en 12.00 uur leden van de Historische Kring Diemen aanwezig."
Bij de onthulling van de plaquette op 12 juni zal de band van de Seaforth Highlanders of Holland met een kleine afvaardiging aanwezig zijn. The Seaforth Highlanders was een regiment van het Canadese leger dat een belangrijke rol speelde bij de bevrijding van Nederland.