De opmars van lokale partijen lijkt niet te stuiten
De lokale politieke partijen hebben in Diemen de laatste decennia een enorme opmars gemaakt.
DIEMEN De tijd dat er in de gemeenteraad van Diemen alleen maar fracties zaten die deel uitmaken van een landelijke politieke partij ligt achter ons. Het aantal lokale partijen in Diemen is de laatste decennia enorm toegenomen.
Steven Dijk duikt in de geschiedenis van de lokale politiek in Diemen. Dijk was van 1978 tot en met 2003 raadslid en wethouder voor achtereenvolgens de PvdA en Leefbaar Diemen. Hij schreef een boek over de geschiedenis van de lokale politiek in Diemen en publiceerde er ook over in het tijdschrift van de Historische Kring Diemen.
Dijk: In de 'moderne' tijd was er een lokale samenwerking tussen de PPR, PSP en CPN: Progressief Diemen. Later gingen die drie partijen door als Links Akkoord Diemen. In 2001 werd Leefbaar Diemen opgericht nadat er binnen de afdeling Diemen van D66 ruzie was ontstaan. Rosali Herder, Maurits Rietveld en Michiel Thissen en Guus Piërlôt waren vanaf het begin betrokken bij Leefbaar Diemen. Ik sloot mij eind 2001 aan bij Leefbaar Diemen."
Na de gemeenteraadsverkiezingen van 2002 vond er in Diemen een politieke aardverschuiving plaats. De lokale partijen Leefbaar Diemen en Democraten Diemen deden voor het eerst mee aan de verkiezingen en behaalden respectievelijk vijf en twee zetels. In die periode was er in Diemen veel verzet tegen het centrumplan. Het toenmalige college wilde een veel groter winkelcentrum bouwen dan er uiteindelijk is gekomen. Hiervoor zouden de woningen op de Ouddiemerlaan tussen het gemeentehuis en de Prinses Beatrixlaan en het postkantoor en de andere bedrijven aan het Wilhelminaplantsoen moeten worden gesloopt. Leefbaar Diemen en Democraten Diemen pleitten voor een winkelcentrum op 'Diemense schaal' en wonnen veel stemmen. Leefbaar Diemen kreeg vijf zetels, Democraten Diemen kreeg twee zetels. Beide partijen maakten na de verkiezingen deel uit van de nieuwe coalitie. De partijen leverden in totaal drie wethouders: Rosali Herder en Steven Dijk (Leefbaar Diemen) en Han Pontman (Democraten Diemen). Het nieuwe college maakte een nieuw centrumplan en dit leidde tot het huidige winkelcentrum Diemerplein. In het college dat volgde, leverde Belangen Diemenaren een wethouder (Ad Rood).
Leefbaar Diemen en Democraten Diemen toonden zich blijvertjes. Leefbaar Diemen behaalde tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 twee zetels, die worden ingenomen door Jan Sikking en Leo Smits. In het najaar van 2019 besloot de partij haar naam te veranderen in de Onafhankelijke Partij Diemen. Leo Smits was overigens afkomstig van een andere lokale partij: DiemenLinksaf. Die partij scheidde zich in december 2015 af van de SP na een conflict binnen die fractie. DiemenLinksaf deed niet mee aan de gemeenteraadsverkiezingen van 2018.
Voor de Democraten Diemen viel het doek na twaalf jaar. De partij steunde hevig op Piet van Diemen en Maarten Israel. Israel vormde tijdens de laatste jaren van de partij een eenmansfractie in de gemeenteraad. Aan het einde van de raadsperiode 2010-2014 werd Democraten Diemen opgeheven. Israel kreeg een plaats op de kandidatenlijst van de VVD en werd opnieuw tot raadslid gekozen.
Na de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 kwam er met Ons Diemen opnieuw een lokale partij in de gemeenteraad. De partij heeft één zetel, die wordt ingenomen door Wim Advokaat. De partij doet op 16 maart 2022 opnieuw mee aan de verkiezingen. Wim Advokaat is lijsttrekker van Ons Diemen.
Partijen kunnen zich tot in januari 2022 inschrijven voor de gemeenteraadsverkiezingen. Dijk sluit niet uit dat er in Diemen nog meer partijen bij komen. "Om een willekeurig voorbeeld te geven: de bewoners van Buitenlust zijn tegen de plannen voor nieuwbouw in hun wijk. Stel dat een aantal bewoners besluit om een nieuwe partij op te richten dan is het heel goed mogelijk dat die partij een zetel haalt. Maar het is vervolgens wel aan te bevelen om samenwerking te zoeken met andere partijen. Als je dat niet doet, word je een roepende in de gemeenteraad en bereik je vier jaar lang niets."
Dijk geeft aan dat versplintering niet altijd een nadeel hoeft te zijn voor de andere partijen in de gemeenteraad. "Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 deden er twee ouderenpartijen mee. Als die partijen een gezamenlijke lijst hadden gevormd hadden ze een zetel meer behaald en de PvdA één zetel minder."
Peter Prins is fractievoorzitter van de Ouderenpartij Diemen. Die lokale partij maakt voor de tweede achtereenvolgende raadsperiode deel uit van de gemeenteraad. "Ik ben van mening dat lokale partijen in sommige gevallen sneller kunnen reageren, bijvoorbeeld bij het stellen van vragen. Een lokale partij hoeft geen rekening te houden met de standpunten van de landelijke partij, want die is er niet. Ik verwacht niet dat er nog een lokale partij in Diemen bij komt. Het opzetten van een organisatie is niet eenvoudig en het is niet makkelijk om voldoende goede mensen op de kandidatenlijst te krijgen. Daar hebben de landelijke partijen overigens ook mee te maken."
Steven Dijk sluit niet uit dat er in Diemen nog meer partijen bij komen
Jan Sikking, fractievoorzitter van de Onafhankelijke Partij Diemen. "Wij hoeven ons als lokale partij niet te schikken naar de standpunten van een landelijke partij. Wij zijn als lokale partij in staat om puur voor de belangen van de Diemenaren op te komen. Maar een lokale partij kan ook niet steunen op een landelijke afdeling. Het gevolg is dat leden van een lokale partij veel meer zelf moeten doen en daar heel veel tijd aan kwijt zijn."
Wim Advokaat van Ons Diemen: "Een lokale partij is niet gebonden aan een ideologie en kan zich volledig richten op de belangen van de inwoners van een gemeente, in ons geval dus de gemeente Diemen. Ik zie het als volgt: in een straat wonen mensen met linkse en rechtse politieke opvattingen. Die mensen lopen in hun buurt vaak tegen dezelfde problemen aan. Een lokale partij kan hun belangen goed behartigen."