De woning waar de zendmast was gevestigd.
De woning waar de zendmast was gevestigd. Foto: José van Ulsen.

Februaristaking werd vanuit Diemen wereldkundig gemaakt

DIEMEN De herdenking van de Februaristaking in 1941 vindt vanmiddag (donderdag 25 februari) plaats in Amsterdam. Peter Prins uit Diemen heeft foto's en informatie ontvangen waaruit blijkt dat de Februari-staking op 25 februari 1941 vanuit Diemen wereldkundig werd gemaakt.

De Februaristaking werd bekendgemaakt via een illegale zender die in de woning van metaalarbeider Willem van Ulsen en zijn vrouw Jans Broersma aan de Weesperstraat was ondergebracht.

Prins: "Hun kleindochter Jose van Ulsen heeft mijn partij, de Ouderenpartij Diemen, via e-mail benaderd en de foto's en informatie verstrekt. Het is een bijzonder verhaal, dat nog niet bekend is."

Prins is fractievoorzitter van de Ouderenpartij Diemen en heeft een passie voor geschiedenis. Prins vertelt dat er een unieke foto is opgedoken van de achterkant van een woning aan de Diemense Weesperstraat, waar in de Tweede Wereldoorlog een illegale zender was ondergebracht. Tussen 1937 en 1943 werden verbindingen met Moskou onderhouden. Op de foto is de grijze schoorsteen in de tuin van het middelste huis te zien. In de schoorsteen was de zendmast verborgen. De radiozender stond in de werkplaats onder op de foto.

Radio Moskou

Uit de informatie van Jose van Ulsen blijkt dat de zender onderdeel was van een communistisch verzetsnetwerk onder leiding van Daan Goulooze, die met vijf radiozenders berichten uitwisselde met de leiding van de Komintern, de in Moskou gevestigde Communistische Internationale. Daarom kon Radio Moskou de Februari-staking al op 26 februari 1941, een dag na het uitroepen ervan, via de ether wereldkundig maken. Radio Oranje in Londen volgde pas een dag later. De Februaristaking was een reactie van de Amsterdamse bevolking op de razzia’s op 389 Amsterdamse Joodse mannen op 22 en 23 februari 1941. Willem van Ulsen en zijn vrouw Jans Broersma vormden met Jo en Fie Overdijk uit Diemen, de kunstenaar Harry van Kruiningen en zijn vrouw Rie Janssen uit Amsterdam-Oost een Kominterncel, die onderdeel was van de Goulooze-groep. Van Kruiningen vervalste paspoorten en persoonsbewijzen. Zijn oom Willem van Ulsen vervaardigde de stempels daarvoor in zijn metaalbewerkingsfabriek in Diemen.

'Het is een bijzonder verhaal, dat nog niet bekend is'

Verraad

In juli 1943 viel de Gestapo, na verraad, binnen op alle adressen waar een zender was ondergebracht, óók aan de Weesperstraat in Diemen. Willem van Ulsen werd gearresteerd en is op 31 mei 1945, dus na de bevrijding, omgekomen in het concentratiekamp Bergen-Belsen. Na zijn arrestatie heeft zijn vrouw Jans nog Joodse kinderen in haar huis laten onderduiken.