Aantal 'high impact crimes' is de laatste tien jaar afgenomen
DIEMEN Burgemeester Erik Boog is tevreden dat het aantal 'high impact crimes' in Diemen de laatste tien jaar is afgenomen. Hij maakt zich echter zorgen over de verschuiving en verharding van de criminaliteit door de toename van 'hidden impact crimes'. Hij zegt dit naar aanleiding van het Jaarprogramma 2020 Uitvoering integrale veiligheid gemeente Diemen 'Samen voor een veilig Diemen'. De gemeenteraad discussieert op 5 maart over dit stuk.
'High impact crimes' zijn misdrijven zoals straatroven en woninginbraken die een diepe indruk op slachtoffers maken. Boog: "De afname van dit soort misdrijven is een landelijke trend, maar voor Diemen valt het nog meer op, omdat het aantal inwoners de laatste jaren enorm is toegenomen."
Onder 'hidden impact crimes' worden misdrijven verstaan zoals de productie van en de handel in drugs, mensenhandel en witwassen. Het gaat om ondermijning. Boog: "Dit soort misdrijven zijn voor veel mensen niet direct zichtbaar, maar hebben wel een grote invloed op de samenleving. Het zijn misdrijven die voor ontwrichting van de samenleving zorgen. De slachtoffers - en soms ook daders - zijn dikwijls jonge en kwetsbare mensen. In het geval van witwassen gaat het ook om oneerlijke concurrentie. Ondernemers gebruiken hun zaak dan niet als bron om inkomsten te vergaren, maar vooral om geld wit te wassen."
De burgemeester wijst erop dat liquidaties vaak voortkomen uit 'hidden impact crimes'. Liquidaties of pogingen daartoe worden steeds vaker op plekken uitgevoerd waar ook onschuldige mensen slachtoffer kunnen zijn. Met alle risico's van dien. Sinds 2017 hanteert de gemeente Diemen aanpak Scheerlicht als instrument om ondermijning tegen te gaan. "Wij hebben toen als gemeente een convenant afgesloten met diverse partijen. Het gaat onder meer om de belastingdienst, het UWV, de arbeidsinspectie en de Vreemdelingenpolitie. Wij kunnen hierdoor informatie delen en eerder misstanden opsporen en bestrijden. We zijn met een pilot in Diemen-Noord begonnen en Scheerlicht is inmiddels uitgebreid naar de hele gemeente."
De aanpak Scheerlicht is tot dusver succesvol gebleken. Door systematische adrescontroles en gericht onderzoek naar aanleiding van signalen komen veel misstanden en criminele praktijken in Diemen naar boven. Drugscriminaliteit, overbewoning, mensenhandel en fraude zijn beter in beeld en kunnen beter worden bestreden. In 2019 werden in heel Diemen adrescontroles en onderzoeken uitgevoerd. Nu wordt de aanpak ook een structurele en integrale aanpak voor alle wijken en bedrijventerreinen. Boog: "Door Scheerlicht zijn zeventig woningen vrijgekomen voor legale bewoning. Bijna allemaal huurwoningen."
Sinds vorig jaar kan een woning of bedrijfspand ook worden gesloten als er productiemiddelen of stoffen worden aangetroffen voor het vervaardigen van drugs. "Het is in het verleden voorgekomen dat wij in een pand bijvoorbeeld lampen en materialen voor het vervaardigen van drugs aantroffen, maar geen drugs. Wij konden die panden toen niet sluiten. Nu wel. Wij hebben overigens nog geen panden op basis van deze nieuwe regels gesloten." Diemen loopt met de aanpak Scheerlicht voorop met de aanpak van ondermijning. Andere gemeenten zijn onder de indruk van de aanpak en resultaten. "Wij hebben tijdens een congres van de VNG een presentatie over Scheerlicht gehouden en diverse gemeenten komen bij ons langs omdat zij een soortgelijke aanpak willen."
Boog wijst verder op het belang van ondertekenen door de gemeente Diemen en zeventien andere partners van het nieuwe convenant Doorzon op 10 december 2019. De achttien partners hebben afgesproken intensiever samen te werken in de aanpak van woonfraude en ondermijnende criminaliteit in Diemen. Het betreft onder andere netwerkbeheerder Liander, particuliere verhuurders, woningbouwcorporaties, de makelaarsvereniging en de politie. De partijen die het convenant hebben ondertekend, hebben afgesproken dat ze elkaar sneller informeren als woonfraude of andere criminele activiteiten worden gesignaleerd. Daarnaast zal bij controles, overlast of misstanden informatie beter en zorgvuldig gedeeld kunnen worden, zodat iedere partner vanuit de eigen bevoegdheid effectief kan optreden. Tenslotte gaan de partijen ook intensiever samenwerken in de uitvoering, bijvoorbeeld bij adrescontrole. Sinds 2008 waren er al beperkte afspraken op dit gebied. Door nieuwe ontwikkelingen en ervaringen die zijn opgedaan tijdens de Diemense aanpak Scheerlicht is het convenant uitgebreid met een gezamenlijke aanpak van woonfraude en ondermijnende criminaliteit, en is ook een groot aantal particuliere verhuurders aangesloten bij het convenant Doorzon. Daarnaast is het convenant aangepast aan recente privacywetgeving. Inmiddels is duidelijk dat er nog een aantal partners uit de particuliere huursector wensen aan te sluiten.