Stenen vormen monument.
Stenen vormen monument. Foto: Gemeente Diemen

Burgemeester onthult vrijdag tijdelijk Holocaustmonument

DIEMEN Burgemeester Erik Boog onthult vrijdag 24 januari op het plein achter het gemeentehuis het tijdelijk Holocaustmonument 'Levenslicht'. Deze onthulling, die plaatsvindt tijdens een openbare bijeenkomst (van 20.00 tot 20.45 uur), maakt deel uit van het landelijke project '75 jaar vrijheid' van het Nationaal Comité 4 en 5 mei waaraan meer dan 150 Nederlandse gemeenten deelnemen. In alle deelnemende gemeenten worden deze tijdelijke monumenten geplaatst. Zo staat Nederland gezamenlijk stil bij de verschrikkingen van de Holocaust.

Er zijn bijdragen van Diemenaar Jacques Grishaver (Nederlands Auschwitz Comité), Laura van Dolron (theatermaker), Emilie van Mens (kinderburgemeester Diemen), Sara de Vries (Comité gedeporteerde Joden Diemen 1940-1945) en burgemeester Erik Boog. De sprekers worden afgewisseld met passende muziek gespeeld door Hans en Ruben Heimans.

Wreed

Boog: "Op 27 januari 2020 is het 75 jaar geleden dat concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz werd bevrijd. Over de hele wereld wordt daar bij stilgestaan. Ook in onze gemeente zijn inwoners slachtoffer geworden van de Holocaust. Mannen, vrouwen en kinderen die hier woonden, werkten, naar school gingen en plezier maakten. " Zij maakten onderdeel uit van de Nederlandse gemeenschap en zijn daar wreed uit weggerukt en vermoord. "Bij het lichtmonument staan we met elkaar stil bij de levens en het lot van deze inwoners en de andere slachtoffers van de Holocaust."

Zowel in de Joodse herdenkingstraditie als in de Roma- en Sinti-cultuur zijn stenen belangrijk. Kunstenaar Daan Roosegaarde en zijn team hebben deze traditie als inspiratie gebruikt. Met in totaal 104.000 lichtgevende stenen - gelijk aan het aantal slachtoffers uit Nederland - staat het kunstwerk symbool voor de impact van de Holocaust. De stenen zijn verdeeld over de verschillende gemeenten waar Joden, Roma en Sinti woonden. Om de paar seconden lichten de stenen op en doven dan weer uit; als een ademhaling in licht. Daarmee symboliseren ze het leven dat nu gemist wordt. Door bij 'Levenslicht' stil te staan bij het gemis van de plaatsgenoten blijft de herinnering aan de slachtoffers levend.

Het tijdelijke monument wordt geplaatst naast de klokkenstoel en gedenkmuur op het achterplein van het gemeentehuis. Dit is de plaats waar ieder jaar op 4 mei de dodenherdenking en kransleggingen plaatsvinden. Een mooie, toepasselijke plek voor dit tijdelijk monument. Bovendien is het een locatie die centraal ligt; voor iedereen makkelijk bereikbaar en vrij toegankelijk. Het monument is te bezichtigen van 24 tot en met 31 januari van 16.00 tot 22.00 uur.

Speciale activiteiten

De gemeente organiseert in samenwerking met Diemense organisaties en instellingen speciale activiteiten waarin 75 jaar vrijheid centraal staat. De Historische Kring Diemen houdt van 1 april tot en met 31 mei een tentoonstelling in het gemeentehuis.

De Vrijheids-express komt op 24 april langs in Diemen. De Vrijheids-express is een bus die door de provincie Noord-Holland rijdt. De bus biedt een podium aan verhalen over oorlog en vrijheid. Persoonlijke ontmoetingen, voorstellingen en optredens kunnen een plaats krijgen in en rond de Vrijheids-express.

Op 4 mei is er in het gemeentehuis de jaarlijkse herdenking. Die avond is er vanaf 21.00 uur in Theater de Omval een voorstelling van Timo Waarsenburg: 'In oorlog en liefde'.

Op 5 mei worden op de loswal de Vrijheidsmaaltijd en een Vrijheidsconcert gehouden. Die dag vindt ook Keep them Rolling plaats: meer dan honderd historische legervoertuigen rijden de route van de Canadese bevrijders. Zij rijden over Muiderstraatweg en de Hartveldseweg.

In mei is er ook een tentoonstelling in de openbare bibliotheek in Diemen.

Op 14 juni wordt bij Fort Diemerdam de vliegtuigmotor van het vliegtuig van de Royal Australian Air Force (RAAF) onthuld. Het vliegtuig werd in 1943 boven Diemen werd neergehaald. De motor krijgt een vaste plek bij Fort Diemerdam. Op 21 juni zijn er rondleidingen op de Joodse begraafplaats in Diemen en op 28 oktober is er een speciale voorstelling in Theater de Omval van Cor Bakker en Fay Claassen: Songs of Liberty, 75 jaar vrijheid in songs.

Het voorlopige programma van 75 jaar Vrijheid in Diemen is te vinden op de website www.diemen.nl. Het programma wordt steeds geactualiseerd.