De Bristol Hercules motor wacht in de opslag op een definitieve plek.
De Bristol Hercules motor wacht in de opslag op een definitieve plek. Foto: HKD

Motor bommenwerper krijgt
een definitieve plek

De Historische Kring Diemen (HKD), Comité Diemen 1940-1945 en de gemeente zijn op zoek naar een locatie waar de motor van een vliegtuig dat in 1943 boven Diemen werd neergeschoten een definitieve plaats kan krijgen. Hiermee wil men de vijf omgekomen bemanningsleden een eerbetoon geven.

DIEMEN Wiard Krook van de Historische Kring Diemen heeft onderzoek verricht naar de laatste vlucht van de Wellington bommenwerper van de Royal Australian Air Force (RAAF).

Het vliegtuig was op retourvlucht van een bombardementsmissie boven de Duitse stad Düsseldorf en op weg naar zijn basis in Engeland. Het vliegtuig werd in de vroege ochtend van 12 juni 1943 door de Duitsers neergeschoten en boorde zich in het weiland van boer Cornelis Hennipman, vlak bij boerderij Zeehoeve. Hierbij kwam de gehele crew, bestaande uit één Engelse en vier Australische bemanningsleden, om het leven.

Zij hebben uit alle macht geprobeerd om het vliegtuig niet in de bebouwde kom van Diemen of Amsterdam-Oost te laten crashen en hebben dit met hun eigen leven moeten bekopen.

Verplichte getuigen

Namens de gemeente Diemen waren gemeentearchitect Jan de Boer en gemeenteambtenaar Reinier Ruigrok van der Werve als verplichte getuigen aanwezig bij de berging van de stoffelijke overschotten van de bemanningsleden. De lichamen van de militairen werden naar de Amsterdamse Oosterbegraafplaats (thans De Nieuwe Ooster) vervoerd, waar ze op 15 juni 1943 in noodgraven werden begraven.

De Nieuwe Ooster

HKD heeft onderzoek gedaan naar laatste vlucht van vliegtuig

Pas eind juli 1943 kwam er bij de geallieerden een mededeling binnen van het Internationale Rode Kruis in Genève dat, gebaseerd op buitgemaakte Duitse documenten (Totenlist Flugplatz Kommando), met zekerheid kon worden aangenomen dat Crew 49 niet meer in leven was. Nu ligt Crew 49 bij elkaar begraven op het ereveld voor geallieerde militairen op begraafplaats De Nieuwe Ooster in Amsterdam. De locatie is vak 69, rij C, met de collectieve graven 16 en 17.

De Duitsers begonnen na het neerschieten van het vliegtuig meteen met de bergingswerkzaamheden. Zij slaagden er echter niet in een van de twee Bristol Hercules motoren te bergen. Die was in het weiland gezakt. Op 19 januari 1985 werd de motor alsnog geborgen. De bergers waren Frits Reurekas, Karel Hennipman, Jaap Hennipman, G. Overmans en Hans Hartsink.

Expositie

Ad Saan, voorzitter van de Historische Kring Diemen: "Veel inwoners van Diemen hebben de motor weleens gezien. De motor heeft onder meer tijdens een expositie in het winkelcentrum gestaan en is ook tentoongesteld in het Saan Museum. Momenteel staat de motor in de opslag van Koninklijke Saan in Diemen."

Definitieve plek

De Historische Kring Diemen is al enige tijd op zoek naar een definitieve plek voor de motor. Saan: "Wij zijn met de gemeente in overleg over een aantal locaties. Wij vinden het belangrijk dat de motor een plek in het centrum of dicht bij het centrum krijgt. Dus goed bereikbaar voor iedereen." Architect Erik van Dijk uit Diemen heeft het ontwerp gemaakt voor een nieuw frame voor de Bristol Hercules motor. Daarin kan de motor op een definitieve plek als monument voor de bemanning worden tentoongesteld.

Identiteit bemanning

Historische Kring Diemen heeft onderzoek naar de identiteit van de bemanning van het vliegtuig verricht. De HKD beschikt over een biografie van de vier Australische bemanningsleden, maar weet niet veel over het Engelse bemanningslid.

Een aantal leden van de Historische Kring Diemen en Comité Diemen 1940-1945 heeft onlangs in Den Haag een bezoek gebracht aan de Australische ambassadeur in Nederland om hem te informeren over het initiatief om de motor een definitieve expositieplek te geven. De ambassadeur was verheugd en toonde zich bereid medewerking te verlenen.

Sponsordiner

Ad Saan vertelt dat het initiatief van de Historische Kring Diemen een aanzienlijk bedrag kost. "De gemeente heeft toegezegd een financiële bijdrage te leveren. Maar wij willen ook graag andere inkomstenbronnen aanboren. Wij zijn van plan later dit jaar een sponsordiner te organiseren. Daarnaast zijn alle overige donaties uiteraard van harte welkom."

Boek

Daarnaast heeft de Historische Kring Diemen een website: www.he154.nl gelanceerd waar alle details over het vliegtuig en haar bemanning zijn opgenomen. De HKD heeft ook nog een aantal van de boeken 'Diemens Oorlog'. Hierin is ook het hele verhaal terug te lezen. Het boek is voor de speciale prijs van € 25,- verkrijgbaar bij de HKD. Leden van de HKD zijn elke maandagochtend van 09.00 tot 12.30 uur aanwezig in het verenigingslokaal in De Schakel. Ook kan er een e-mail worden gestuurd naar info@historischekringdiemen.nl.