De proefuitvaart was over de Amstel, maar op- en afstappen kan straks ook in Diemen.
De proefuitvaart was over de Amstel, maar op- en afstappen kan straks ook in Diemen. Foto's: Marieke van Veen

Hoe krijgen we de rouwkist van de boot af? En andere vragen...

Een rouwkist, dragers, bloemstukken, bedroefde mensen, alles en iedereen is aanwezig bij een uitvaart op Zorgvlied. Alleen de overledene ontbreekt.

DIEMEN Iede Hoorn, die uitvaarten in Amsterdam en Diemen verzorgt, gaat samen met Elvie Baarbé uit Weesp uitvaarten over het water aanbieden. Dat is eerder deze maand getest en in beeld gebracht. Een bijzondere dag.

Voor de proefvaart is gekozen voor een vaartocht van de Magere Brug naar begraafplaats Zorgvlied in Amsterdam. De 'Dame van Amstel' van Rederij Belle vervoert de kist, de figuranten en de uitvaartprofessionals over de Amstel naar het kerkhof aan de Amsteldijk. Een tweede, kleinere boot met een fotograaf en een cameraman aan boord vaart mee, zodat alles wordt vastgelegd.

Wat is een goede opstelling in de boot, hoe krijgen we de rouwkist aan wal, is alles uitvoerbaar zoals we het hadden bedacht? Allemaal vragen waar de betrokkenen antwoord op willen. Dat er meteen promotiemateriaal kan worden gemaakt, is mooi meegenomen. Elvie spraken we er al eerder over, want een uitvaart begeleiden en tegelijkertijd de pers te woord staan, werkt niet - ook niet als alles in scène is gezet. "Aan een uitvaart moet alles kloppen", zei de Weespse toen. "Je kunt het immers niet overdoen. Dat is een gedachte die sterk leeft bij nabestaanden en dat betekent voor ons dat we alles tot in de puntjes moeten regelen en voorbereiden." Zo gek is het dus eigenlijk niet, deze 'schijnvertoning'.

In dit geval konden Elvie en Iede zelf een uitvaart samenstellen. Hoe de wateruitvaarten straks in de praktijk verlopen, hangt af van de wensen van de overledene en zijn of haar nabestaanden. En de praktische mogelijk- en onmogelijkheden natuurlijk. Want wie niet aan het water woont, kan daar dus ook niet per boot worden opgehaald. En ook lang niet elke begraafplaats of crematorium heeft vaarwater met een aanmeermogelijkheid voor de deur.
Zorgvlied dus wel, alleen staan de medewerkers deze middag wel even raar te kijken als er een boot met kist arriveert. Een jonge vrouw komt geschrokken naar buiten: "Er staat voor vandaag niks meer gepland en ik ben al omgekleed." De schipper stelt haar snel gerust. "Ik dacht in eerste instantie al zoiets", reageert ze opgelucht. "Maar die echte rouwkist achter op de boot bracht me erg aan het twijfelen."

Ondertussen meten anderen een raam op. Hoe krijgen ze de kist het beste van de boot? Via de open achterkant lukt dat sowieso, zo is de kist ook aan boord gekomen. Iede loopt eropaf, hij heeft eerder op de werf al alles opgemeten en weet zeker dat het ook via het raam kan. En inderdaad, even later staat de nautische rouwkist op de oever van de Amstel en wordt door de dragers (vrienden van Elvies echtgenoot) opgetild.

Een figurante pinkt voor de vorm een traantje weg. Er staan allerlei voorbijgangers te kijken, in eerbiedige stilte, want zij weten niet beter of er wordt hier iemand naar zijn laatste rustplaats gebracht. Maar in plaats daarvan gaat de lege kist zo de rouwwagen in. "Op Zorgvlied mag niet geoefend worden", verduidelijkt Elvie. Om het af te maken loopt de Weespse samen met Iede een stukje voor de wagen uit.

De chauffeur prutst wat aan de motor en hopla, de rouwauto rijdt weer

Maar dan krijgt de rouwwagen na een paar meter stapvoets rijden panne. Bij een proefvaart kan natuurlijk van alles misgaan, maar hiermee hadden de ondernemers waarschijnlijk geen rekening gehouden? "Klopt", lacht Iede. "Maar dit kan natuurlijk wel gebeuren. De Magere Brug stond ook al open. Er gaat natuurlijk weleens iets niet helemaal volgens planning; sommige dingen liggen nou eenmaal buiten ons bereik. Onze ervaring is dat de familie dat vaak niet eens zo erg vindt. 'Dat past helemaal bij hem of haar', hoor je dan."

De chauffeur sleutelt wat aan de motor en hopla, de wagen rijdt weer. Weg is de lege kist. "Wil jij een paar rozen mee voor thuis?", vraagt Elvie die het rouwbloemstuk in haar handen heeft. Het was geen echte uitvaart, dat weet ik: toch bedank ik vriendelijk.

In de komende periode gaan de twee uitvaartondernemers nog wat laatste dingen uitzoeken. "We zoeken bijvoorbeeld nog mooie en handige aan- en afmeerplaatsen, ook in Diemen", vertellen ze. "Denk aan jachthavens en grotere steigers. Echt alles varend doen - vanaf het huis van de overledene tot aan de laatste rustplaats - zal niet vaak voorkomen. Je moet dit meer zien als een onderdeel van de uitvaart: voor de laatste keer samen varen. Dat is voor de nabestaanden ook heel fijn."

Voor informatie kijk op:
www.iedehoornuitvaartzorg.nl

Uitvaartondernemers Iede Hoorn en Elvie Baarbé.