'To moet zwemmen, was ons motto'
DIEMEN - Om het AGO Zwembad open te houden, moest het afgelopen jaar flink gelobbyd worden. Aan de oprichting van het zwembad ging in de jaren 70 een ludieke actie vooraf: 'To moet zwemmen'.
"Dat was ons motto", vertelt mevrouw Stien Gunzel-Laros (85) uit Diemen. "In heel Amsterdam hingen aanplakbiljetten met 'To moet zwemmen'." To de Jong, een vrouw met het syndroom van Down, was het gezicht van de actie om een eigen zwembad te bouwen voor gehandicapten, waar het water warm genoeg was en de nodige voorzieningen waren zodat ook meervoudig gehandicapten konden zwemmen. Toenmalig algemeen directeur Verwaal van de Stichting AGO wilde dat eigen zwembad naast de vestiging aan Kriekenoord. Er was wel geprobeerd met cliënten te zwemmen in andere Amsterdamse zwembaden, maar dat kon alleen op incourante tijden als laat op de avond of tijdens etenstijd, er waren geen voorzieningen en de temperatuur van het water was te laag voor meervoudig gehandicapten. Maar een eigen zwembad kostte veel geld.
Druppels
Verwaal vroeg daarom twee reclamemensen van Coca Cola om een campagne te maken; dat werd 'To moet zwemmen'. Het idee was dat iedere Amsterdammer een druppel water zou bijdragen en daarom werden er droppelkaarten verkocht met een zakje water eraan. Eerst voor 5 gulden, maar dat bleek te duur. Toen de prijs werd verlaagd naar 1 gulden vlogen de droppelkaarten de deur uit.
"Heel Amsterdam leefde mee", herinnert mevrouw Gunzel zich. "Zelfs de middenstand: overal stonden collectebusjes naast de kassa's. In onze eigen zaak, restaurant Frankendaal, was ik er heel alert op. Regelmatig kwam iemand bij ons de pot legen en die vond dat er bijzonder veel geld in het busje zat, zelfs papiergeld. Ook werden er tegels verkocht met een opschrift over To; die zijn in de zaak blijven hangen toen we hem verkochten."
Prominenten
Henny Jacobse, nu nog steeds als ambtelijk secretaris betrokken bij het AGO Zwembad, was er ook al bij. Eigenhandig plakte hij posters in de hele stad. Om het geld bij elkaar te krijgen, werden verschillende ludieke acties gehouden. Met een bijdrage van het Nationaal Fonds Sport Gehandicapten was de financiering twee jaar na het begin van de actie rond. Bij 'To moet zwemmen' waren veel prominenten betrokken, waaronder voetballers Jan Jongbloed en Barry Hulshoff en zwemsters Ada Kok en Enith Brigitha, de zwemster die nu lesgeeft in het Duranbad. Jacobse: "Ook Martine Bijl heeft heel veel voor ons gedaan. Zij sloeg, samen met To en Enith Brigitha, de eerste paal." De zwemster opende het zwembad ook op 23 juni 1977, samen met twee cliënten van AGO. En toen kon To zwemmen. Dat ging nog bijna mis omdat ze, vast van de spanning, haar zwembandjes én de schoolslag vergeten was.
Mevrouw Gunzel is blij dat het zwembad openblijft, zij zwemt er nu zelf. "Wij zwemmen met een groep dames met een handicap en worden onder leiding van therapeut Martijn Kool heel fijn en flink onder handen genomen tijdens het wekelijkse zwemuurtje. We hopen te horen dat To mag blijven zwemmen. Niet alleen wij, maar veel mensen hebben het heel hard nodig. Het is uniek."