Fort Diemerdam op 5 mei open
DIEMEN - Op 5 mei op Fort Diemerdam een bijzondere herdenking van de Tweede Wereldoorlog. Op het fort werden onderduikers verborgen in de fortwachterswoning, onder de neus van de Duitse soldaten die daar gestationeerd waren. Verhalen over die tijd worden op 5 mei verteld op de plekken waar het allemaal gebeurde.
Ieder jaar worden in Amsterdam op 4 en 5 mei onder de noemer Open Joodse Huizen-Huizen van Verzet kleinschalige herdenkingsbijeenkomsten gehouden op historische locaties: in woonkamers, klaslokalen, cafés of zolders worden dan verhalen verteld over het Joodse leven of over het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Bewoners van nu stellen hun huis even open om te herinneren en te herdenken op de plek waar de geschiedenis letterlijk heeft plaatsgevonden. Ook op Fort Diemerdam wordt dat dit jaar gedaan.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden in de fortwachterswoning van Fort Diemerdam meerdere onderduikers verborgen door de familie Klop: Rinah Pomeranz, Gideon Cahen, Bep Bremer en mevrouw Busschbach. Rinah was blond en ging gewoon nog naar school in Diemen in het begin. De anderen hadden een Joods uiterlijk en moesten op het terrein van het fort blijven. Wanneer er Duitsers in de buurt waren, bleven ze binnen. "De verhalen zijn heel bijzonder", vertelt Esther Shaya, die deze herdenking op Fort Diemerdam samen met de Historische Kring Diemen (HKD) organiseert. "Mevrouw Busschbach, een oude dame van 86 jaar, overleed tijdens de oorlog en moest begraven worden. En dat alles onder de neus van de Duitse soldaten die in het fort gestationeerd waren. Hoe ze dat hebben gedaan wordt op 5 mei verteld door John Cuijpers van de HKD." John interviewt om 10.00 uur ook de zoon van Gideon, Barak Cahen, over de onderduiktijd van zijn vader. Rinah Barzilai-Pomeranz woont nu in Israël en vertelt vanaf 11.00 uur via Skype over haar onderduikperiode in de fortwachterswoning.
Deze verhalen zijn te beluisteren in restaurant Puur op Fort Diemerdam. Burgemeester Erik Boog opent het programma daar om 10.00 uur.
's Middags vanaf 13.00 uur worden korte en bijzondere verzetsverhalen uit Diemen verteld in de Zeehoeve, gelegen naast het fort. Wiard Krook van de HKD vertelt er over de geallieerde bommenwerper die achter de boerderij neerstortte in 1943. Piet Saan vertelt over het verzetswerk van zijn ouders en de betekenis van het familiebedrijf Saan voor het verzet. Ronald van Gelder interviewt Leo Arends over het illegale werk waar zijn ouders bij betrokken waren.
"Ik vind het fascinerend hoe op het fort onderduikers werden verborgen, terwijl er ook Duitse soldaten gestationeerd waren. Wij weten van vier onderduikers, maar het schijnt dat er wel meer geweest zijn. Ik hoorde van de dochter van de familie Klop dat de Duitsers dachten dat aan de overkant van het IJsselmeer Engeland lag. Vader Klop hield dat verhaal maar al te graag in stand." De herdenking op 5 mei is ook, juist, geschikt om kinderen mee te nemen, zegt Esther. "Kleine, korte herdenkingen op de plaats waar iemand woonde of waar verzet gepleegd werd. Dan wordt het heel concreet."
'Korte herdenkingen op de plaats waar verzet gepleegd werd, dan wordt het heel concreet'
Meer informatie is te vinden op www.openjoodsehuizen.nl.