Luchtfoto van de Overdiemerpolder met onder de Diemerzeedijk en de Overdiemerweg. Links is Fort Diemerdam zichtbaar en geheel links boerderij De Zeehoeve en het Uilenbosch. De Wellington HE-154 stortte in het weiland achter de boerderij neer.
Luchtfoto van de Overdiemerpolder met onder de Diemerzeedijk en de Overdiemerweg. Links is Fort Diemerdam zichtbaar en geheel links boerderij De Zeehoeve en het Uilenbosch. De Wellington HE-154 stortte in het weiland achter de boerderij neer. Foto: Collectie HKD.

Inwoners van Diemen in 1943 aan ramp ontsnapt

"Australische bommenwerper stort neer in de Overdiemerpolder. Dankzij het moedige optreden van de vijfkoppige bemanning zijn vannacht een aantal bewoners van Diemen-Noord en Amsterdam-Oost vrijwel zeker aan een ramp ontsnapt. De bemanningsleden overleefden de noodlanding in de Overdiemerpolder helaas niet." De ochtendkrant van 12 juni 1943 was ongetwijfeld met dit nieuws gekomen als de Duitse bezetter geen censuur had ingesteld.

door Wiard Krook

Het verongelukte vliegtuig bleek later de Wellington Mark X bommenwerper 'HE-154' van de Royal Australian Air Force. Doordat de bemanning besloot om een noodlanding te maken en het brandende vliegtuig niet per parachute te verlaten, verrichtten zij een heldendaad. Waarschijnlijk werd geprobeerd om met de Wellington een noodlanding in het IJsselmeer te maken, maar het werd het weiland van boer Cornelis Hennipman in de Overdiemerpolder.

Het tweemotorige toestel was op de terugreis van een bombardementsmissie boven Düsseldorf naar de thuisbasis in Engeland. In de buurt van Diemen werd het neergehaald door de Duitse luchtafweer aan de Amsterdamse Kruislaan bij de Middenweg of de luchtafweer die bij de Diemerzeedijk op de grens tussen Diemen en Muiden stond opgesteld.

Boerderij De Zeehoeve
Cor Bakker-Hennipman was achttien jaar en woonde bij haar ouders op boerderij De Zeehoeve. De familie schrok wakker door de enorme klap; toen Cor naar buiten keek zag ze een van de omgekomen bemanningsleden in het weiland liggen. Vanwege het explosiegevaar verbood vader Hennipman Cor en haar broers naar het vliegtuigwrak toe te gaan. Zodra het licht werd stormde een groep Duitse soldaten met veel geweld de boerderij binnen op zoek naar verborgen geallieerde bemanningsleden. De verongelukte vliegeniers werden naar de Nieuwe Ooster Begraafplaats in Amsterdam gebracht, waar ze op 15 juni 1943 in een noodgraf werden begraven. In de tussentijd hadden de Duitsers het wrak weggehaald want het metaal, met name het aluminium, konden ze goed gebruiken. Wat ze echter niet konden bergen was een van de motoren van het vliegtuig. Vanwege de harde landing was deze afgebroken en diep in het weiland weggezakt.

'Crew 49'
De bemanning van HE-154, 'Crew 49' bestond uit vier Australiërs en een Engelsman: piloot Flight Sergeant Fletcher Green, navigator Flight Sergeant Kenneth Fletcher, staartschutter Flight Sergeant Frank Mell, radiotelegrafist Flight Sergeant Edward Milliken en Sergeant Arthur Sidney Jones. De leeftijd van deze vrijwilligers varieerde tussen de 21 en 26 jaar.

Het vliegtuig stortte neer in het weiland van boer Hennipman

Missie Düsseldorf
In mei en begin juni 1943 voerde F/sgt. Green met zijn Crew 49 vanaf vliegveld Leconfield bij Hull in het graafschap Yorkshire diverse missies uit voor de kust van Nederland. Hierbij werden onder meer mijnenvelden in de Noordzee gelegd en zoektochten boven zee ondernomen naar vermiste geallieerde vliegeniers. Daarna volgde het 'grote' werk met bombardementsmissies naar onder andere Düsseldorf en Wuppertal. De tweede missie naar Düsseldorf, die op 11 juni 1943 werd gestart, werd de bemanning van HE-154 fataal. Uit recent onderzoek is gebleken dat de Wellington zijn missie boven Düsseldorf met succes had volbracht en weer op weg was naar de Engelse thuisbasis.

Bristol Hercules motor
Door een toeval kwam Karel Hennipman, die in 1948 boerderij De Zeehoeve van zijn vader had overgenomen, in contact met Frits Reurekas uit Diemen en Henk Niesing uit Driemond. Zij besloten de Bristol Hercules vliegtuigmotor van de Wellington op te gaan graven om deze te exposeren. Om te voorkomen dat de graafmachine in het drassige land van de polder zou wegzakken, moest worden gewacht op een strenge winter. Op 19 januari 1985 was het zover. De 'bergingsploeg' bestond onder andere uit Frits Reurekas, de gebroeders Karel en Jaap Hennipman, G. Overmars en kraanmachinist Hans Hartsink.

Velen hebben de historische motor indertijd kunnen bewonderen in het oude winkelcentrum Diemerplein tijdens de herdenking van het feit dat de Tweede Wereldoorlog 50 jaar eerder was uitgebroken. De motor werd daarna nog een tijd geëxposeerd in het luchtvaartmuseum te Lelystad.

Het transport door de Koninklijke Saan BV van de opgegraven Hercules vliegtuigmotor naar het Saan Museum.
Impressie van een Wellington Mark X. De identificatiecode op de zijkant van de ‘Diemense’ Wellington was HD-F.
Afbeelding
Afbeelding
Afbeelding
Afbeelding