Waternet is onder andere verantwoordelijk voor de rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) in Weesp.
Waternet is onder andere verantwoordelijk voor de rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) in Weesp. Foto: Archief WeesperNieuws

‘Waterveiligheid en waterkwaliteit lopen gevaar’

Algemeen

Het piept en kraakt bij Waterschap Amstel, Gooi en Vecht (AGV). Volgens tien van de dertig leden van het Algemeen Bestuur zijn er grote problemen, vooral bij de stichting Waternet, de uitvoeringsorganisatie van het waterschap. Zeker nu de zorgen om droge of juist té droge voeten vanwege de klimaatverandering steeds groter worden, luiden ze de noodklok.

Waternet en Waterschap. Veel mensen hebben geen idee wat de verschillen zijn en gooien ze veelal op één hoop. Want allebei water. Maar hoewel nauw met elkaar verweven, zijn het onvergelijkbare organisaties. Het grootste verschil tussen beide is dat het democratisch gevormde Waterschap de besluiten neemt en dat de Stichting Waternet de werkzaamheden uitvoert waarover het Waterschap besluit. 

Op zich is met deze tweedeling best te leven – dat gebeurt ook al ruim 25 jaar - maar de kaarten liggen inmiddels anders omdat volgens hen Waternet grote problemen heeft. De organisatiestructuur moet daarom wat de tien bestuursleden betreft op de schop. Marjolein Quené laat namens de verontruste bestuursleden weten: “Grote problemen binnen Waternet dwingen het bestuur van het Waterschap AGV tot ingrepen. De uitvoering van alle taken van het waterschap zijn nu bij de Stichting Waternet ondergebracht. Het bestuur heeft te weinig grip op de uitvoering en kan haar controlerende taken onvoldoende uitoefenen. Een grote groep leden van het Algemeen Bestuur wil dat het Waterschap als overheid met een eigen ambtelijke organisatie zelf stuurt en controleert net als alle andere waterschappen in Nederland.”

Geen niemendalletjes

De problemen waarop wordt gehint, zijn bepaald geen niemendalletjes. “De laatste jaren kent Waternet veel problemen met de financiën, cybersecurity, IT, waterschapsbelasting en de drinkwaterrekening. Er is achterstallig onderhoud en dijkverbeteringen liggen niet op schema. Het  waterschap is door zijn financiële reserves heen en de begroting kent oplopende tekorten. De problemen met de belastinginning zullen pas in 2026 zijn weggewerkt. Tekorten worden met leningen aangevuld. De  toch al hoge schuldpositie verslechtert verder. Slechts 58 procent van de voorgenomen investeringen wordt op dit  oment daadwerkelijk uitgevoerd. Ook voor het behalen van Europese waterkwaliteitsnormen (Kader Richtlijn Water) voor eind 2027 moeten de investeringen de komende jaren fors toenemen. De gedachte voordelen van een grote organisatie zijn niet uitgekomen. Integendeel.”

Verkiezingen
Een waterschap is een overheid net zoals gemeenten en provincies die wettelijke taken uitvoert en waar democratische controle op moet kunnen plaatsvinden. Elke 4 jaar zijn er verkiezingen voor het Algemeen Bestuur, het hoogste orgaan binnen een waterschap, vergelijkbaar met een gemeenteraad. De eerstvolgende verkiezingen zijn op 15 maart, tegelijk met de Provinciale Statenverkiezingen.

Ook in de problemen

Volgens de bestuursleden is in de slipstream hiervan het Waterschap AGV ook in financiële en fysieke problemen geraakt. “Daarmee kan AGV niet meer doen wat ze als waterschap moet doen: onafhankelijk van andere beleidsvelden zorgen voor waterveiligheid en waterkwaliteit. Er is veel achterstallig onderhoud en de regionale dijkverbeteringen lopen achter bij de wettelijke  voorschriften. Waternet moet teveel doelen dienen en hindert AGV om als waterschap te functioneren.”
Afgelopen week probeerden de bestuursleden in te grijpen met een bestuursvoorstel. Dit voorstel haalde het niet, maar Quené legt uit dat de problemen niet de wereld uit zijn. ‘De afhankelijkheid van mensen en middelen, financiering en IT van de stichting Waternet is te groot geworden. Eigen bestuurskracht en uitvoeringskracht is juist de bestaansreden voor waterschappen.”

Uit de krant