Jan Bertsstraat voor de afbraak in 1944
Jan Bertsstraat voor de afbraak in 1944 Foto: Prentbriefkaart, coll. Taco ten Dam

Struikelstenen, om niet te vergeten

Algemeen

DIEMEN - 'Wij zullen hen niet vergeten'. Met dit motto worden vrijdag 4 oktober door kunstenaar Gunter Demnig op drie plekken in Diemen struikelstenen gelegd. De struikelstenen komen in de stoep voor de oude adressen van de familie Ruben, de familie Van Praag en de familie Rotenberg en het voormalige onderduikadres van leden van de familie Israëls.

In de jaren dertig van de vorige eeuw was Diemen tolerant voor Joodse vluchtelingen. Zij kwamen uit Polen, Tsjecho-Slowakije en Duitsland om te ontsnappen aan de pogroms en het zich snel verspreidende antisemitisme. In Diemen vonden zij een rustige omgeving met goede, betaalbare huizen en allemaal waren ze in staat hun beroep hier te blijven uitoefenen.

Maar toen in 1940 de Duitsers Nederland bezetten en hun nationaalsocialistisch gedachtengoed ook in Diemen in daden omzetten, beleefden de vluchtelingen opnieuw angstige tijden. Niet alleen NSB'ers waren in Diemen actief, maar ook de bestuurders van Diemen waren niet in staat hun ingezetenen te beschermen tegen de verregaande maatregelen die zij opgelegd kregen. Vooral de Joodse inwoners van Diemen werden hiervan het slachtoffer. Sommige wachtten niet af en probeerden de nazi's voor te blijven door verder te trekken naar Portugal of Zwitserland.

Nadat hun bewegingsvrijheid stap voor stap op vernederende wijze was ingeperkt, bracht de Sicherheitspolizei tientallen Joodse Diemenaren in april 1942 met bussen van de Gooische Tramwegmaatschappij naar Amsterdam. Onder hen de familie Ruben, de familie Van Praag en de familie Rotenberg.

Op de stoep voor hun oude adressen legt Gunter Demnig op 4 oktober vanaf negen uur struikelstenen. In de Schoolstraat legt Demnig tenslotte struikelstenen bij het voormalige onderduikadres van leden van de familie Israëls.

Lees verder in de digitale editie

Uit de krant