Stijgende energieprijzen voeden zorgen huishoudens

Corona levert vooralsnog niet de economische klap op die in het voorjaar van 2020 werd gevreesd. Mede door diverse steunmaatregelen bleven minimaal 65.000 banen behouden die anders verloren zouden zijn gegaan. Ook buiten de maatregelen om gaat het lang niet slecht. De economie groeit in 2021 met meer dan drie procent en het is de verwachting dat dit ook in 2022 het geval is. Voor veel huishoudens valt de schade dus mee. Al ligt er wel een nieuw probleem op de loer: hoge energieprijzen. Door een samenloop van omstandigheden is de prijs van energie historisch hoog. Dat merken veel Nederlanders direct in hun portemonnee.

Dure energie

Consumenten die een energiecontract voor onbepaalde tijd hebben, merken de hoge prijzen direct in hun portemonnee. Dit geldt voor zo’n 44 procent van alle Nederlanders. Wie een energiecontract afsluit voor bepaalde tijd – met vast tarief – gaat automatisch over op zo’n contract bij afloop van de vaste periode. Energieleveranciers mogen prijsverhogingen dan vrijwel direct doorvoeren. Het gevolg is dat alleen de groep consumenten met een lopend vast contract niet meteen fors meer betaalt. Wie nu via een vergelijker op zoek gaat naar de goedkoopste energieleverancier vindt vermoedelijk weinig verlichting. De oorzaken van het huidige prijsniveau zijn structureel en beïnvloeden alle leveranciers. Er zijn nog steeds prijsverschillen, maar meer betalen dan voorheen is vrijwel onvermijdelijk.

Zorgen

Voor veel huishoudens zijn de stijgende energieprijzen een bron van zorg. Juist het maandelijkse voorschotbedrag gebruiken veel huishoudens als een soort van spaarpotje. Zij schatten hun verbruik bewust hoog in, zodat zij normaal gesproken geld terugkrijgen. Dat zou dit jaar – en zeker in 2022 – wel eens tegen kunnen vallen. Sowieso zijn er zorgen over de minima, mocht de winter dit jaar streng zijn. In veel huishoudens zal de thermostaat mogelijk een graadje lager moeten, ook als is dat niet bepaald comfortabel. 

Oorzaken hoge energieprijzen

De voornaamste oorzaak van de hoge energieprijzen is de plots hoge vraag door het robuuste economische herstel na corona. Dat leidt tot schaarste en energieleveranciers die nog snel energie proberen in te kopen, hetgeen tot nog hogere prijzen leidt. Die hogere inkoopprijzen moeten leveranciers doorrekenen aan hun klanten. Door hoge concurrentie waren de marges op de energiemarkt toch al krap. Duurzame energie kan dit soort prijsschokken in de toekomst deels ondervangen. Wie (deels) zijn eigen energie opwekt, betaalt tenslotte minder voor geleverde energie aan energieleveranciers. Echter is dit een alternatief dat nog niet voor iedereen bereikbaar is. Mede daarom maakt ook de gemeente Diemen werk van duurzame energie. Zo is lokaal opgewekte duurzame energie in de toekomst niet voorbehouden aan woningeigenaren die zonnepanelen op hun eigen woning laten leggen.